Uzmanlar, bu ağrıyı yaşayanların “diş ağrısı sanıp diş çektirdiği” durumların bile görülebildiğine dikkat çekiyor.
Belirtiler nasıl ortaya çıkıyor?
Trigeminal nevraljide ağrı genellikle:
-
yüzün bir tarafında
-
kısa süreli ama çok şiddetli
-
elektrik çarpması benzeri
-
tekrarlayıcı ataklar halinde görülüyor
Ağrı çoğu zaman şu durumlarla tetikleniyor:
-
diş fırçalama
-
çiğneme ve konuşma
-
soğuk veya rüzgar teması
-
yüzün hafifçe dokunulması
-
yüz yıkama veya makyaj yapma
Hastalar bu ağrıyı “dayanılmaz, bıçak saplanır gibi” olarak tarif ediyor.
Neden oluyor?
Bu hastalık yüz duyusunu taşıyan trigeminal sinirin:
-
damar tarafından basıya uğraması
-
kılıfının zarar görmesi
-
bazı nörolojik hastalıklarla etkilenmesi
sonucunda ortaya çıkabiliyor. Herhangi bir belirgin neden saptanamadığı durumlar da görülüyor.
Nasıl teşhis ediliyor?
Teşhis için en önemli aşama hastanın anlattığı ağrı öyküsü.
Bunun yanında:
-
nörolojik muayene
-
beyin MRI ve MR anjiyografi
ile sinir üzerinde damar basısı, tümör veya farklı lezyon olup olmadığı araştırılıyor. Uzmanlar, bu hastalığın diş kaynaklı ağrılarla karışabildiğini, bu nedenle gereksiz diş çekimlerinin önlenmesi için doğru tanının çok önemli olduğunu vurguluyor.
En güncel tedavi yöntemleri neler?
Tedavinin amacı ağrıyı kontrol altına almak ve atakları azaltmak.
1) İlaç tedavisi
İlk basamak tedavi olarak nöropatik ağrıya yönelik ilaçlar kullanılıyor. En sık kullanılanlar arasında karbamazepin ve okskarbazepin bulunuyor. Gerektiğinde gabapentin, pregabalin ve bazı kas gevşeticiler de eklenebiliyor.
2) Girişimsel ve cerrahi yöntemler
İlaçlarla kontrol sağlanamazsa şu yöntemler gündeme gelebiliyor:
-
mikrovasküler dekompresyon ameliyatı
-
radyofrekans uygulamaları
-
sinir köküne yönelik girişimler
-
bıçaksız cerrahi olarak bilinen radyocerrahi yöntemleri
Bu tedaviler uygun hastalarda ağrının belirgin şekilde azalmasını sağlayabiliyor.
Psikolojiyi de etkileyebiliyor
Şiddetli ve tekrar eden ağrı nedeniyle:
-
uyku bozukluğu
-
kaygı
-
depresif ruh hali
gelişebiliyor. Uzmanlar, “acıya katlanırım geçer” düşüncesinin doğru olmadığını, erken başvurunun tedavi başarısını artırdığını belirtiyor.
Ne zaman doktora gidilmeli?
Aşağıdaki durumlarda nöroloji veya beyin cerrahisi bölümüne başvurulması öneriliyor:
-
yüzün bir tarafında elektrik çarpması gibi ağrı
-
diş tedavisine rağmen geçmeyen ağrı
-
konuşma ve çiğneme ile tetiklenen ağrı
-
kısa süreli ama tekrar eden ve şiddetli ataklar
Son söz
“Delirten hastalık” olarak anılsa da trigeminal nevralji modern tıpta:
-
erken teşhisle
-
uygun ilaçlarla
-
gerektiğinde cerrahi yöntemlerle
büyük oranda kontrol altına alınabiliyor. Uzmanlar, yüz ağrısının basit bir diş problemi olarak görülmemesi gerektiğini, özellikle şimşek çakması tarzında ağrı yaşayanların gecikmeden nöroloji veya Beyin ve Sinir Cerrahisi uzmanlarına başvurmasını öneriyor.