Hac ibadetinin; yüksek sıcaklık, yoğun kalabalık, uzun süreli yürüyüşler ve iklim değişikliği nedeniyle özellikle yaşlılar ve kronik hastalığı olan bireyler için risk oluşturduğunu belirten Prof. Dr. Çevik, bu risklerin büyük ölçüde koruyucu sağlık önlemleriyle önlenebileceğini vurguladı.
“Hac Öncesi Sağlık Kontrolü Hayati Önem Taşıyor”
Hacı adaylarının mutlaka yolculuk öncesinde kapsamlı bir sağlık kontrolünden geçmesi gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Çevik, kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, diyabet, KOAH, astım ve böbrek hastalığı gibi kronik rahatsızlığı bulunan kişilerin takipli hekimlerine hac planlarını bildirmeleri gerektiğini söyledi.
Düzenli kullanılan ilaçların hac süresince yetecek miktarda temin edilmesi ve reçeteleriyle birlikte taşınmasının önemine dikkat çeken Çevik, özellikle insülin gibi ısıya duyarlı ilaçların 2–8°C arasında, soğuk zincir korunarak taşınması gerektiğini vurguladı. İnsülinin uçak yolculuklarında mutlaka el bagajında taşınması gerektiğinin altını çizdi.
Uzun Yürüyüşler Öncesi Fiziksel Hazırlık Şart
Hac ibadeti sırasında tavaf, say ve şeytan taşlama gibi dönemlerde uzun yürüyüşler yapıldığını hatırlatan Prof. Dr. Çevik, yolculuk öncesinde düzenli yürüyüş alışkanlığı kazanılmasının hem kas-iskelet sistemi hem de kalp sağlığı açısından büyük fayda sağladığını belirtti.
“Hac döneminde yapılan en büyük hatalardan biri, ibadet sayısında yarışma anlayışıdır” diyen Çevik, her bireyin fiziksel kapasitesinin farklı olduğunu ve ibadetlerin dengeli yapılması gerektiğini ifade etti.
Uzun Yolculuklarda Pıhtı Riskine Dikkat
Uzun süreli uçak ve kara yolculuklarının özellikle ileri yaşta ve kronik hastalığı olan bireylerde pıhtı oluşumu riskini artırdığını belirten Prof. Dr. Çevik, yolculuk sırasında belirli aralıklarla ayağa kalkılması, bacak egzersizleri yapılması ve yeterli sıvı tüketilmesi gerektiğini söyledi. Bacak şişliği gibi belirtilerde gecikmeden sağlık ekiplerine başvurulması gerektiğini vurguladı.
Sıcak Çarpması En Sık Görülen Acillerden
Mekke ve Medine’nin sıcak ve kuru iklimine dikkat çeken Prof. Dr. Çevik, sıcak çarpmasının hac döneminde hâlâ en sık karşılaşılan acil durumlardan biri olduğunu belirtti. Güneşin dik geldiği 11.00–16.00 saatleri arasında açık alanda bulunulmaması, açık renkli ve pamuklu kıyafetler tercih edilmesi, şapka ve şemsiye kullanılması gerektiğini söyledi.
Günlük en az 2–2,5 litre sıvı tüketilmesi gerektiğini ifade eden Çevik, sıcak senkobu ve sıcak krampları gibi daha hafif belirtilerin de ciddiye alınması gerektiğini vurguladı.
Diyabet Hastalarına Özel Uyarılar
İnsülin kullanan diyabet hastalarında fiziksel efor sırasında hipoglisemi riski bulunduğunu belirten Prof. Dr. Çevik, hacı adaylarının yanlarında mutlaka hızlı etkili karbonhidrat bulundurmaları gerektiğini söyledi. Diyabetik nöropati nedeniyle ayak yaralanmalarının fark edilmeden ilerleyebileceğini belirterek ayak bakımının ihmal edilmemesi gerektiğini vurguladı.
Düşmeler, Travmalar ve Ayak Sağlığı
Hac döneminde düşmeler ve trafik kazalarının ciddi yaralanmalara yol açabildiğini belirten Prof. Dr. Çevik, kaygan zeminlerde ve yoğun trafikte dikkatli olunması gerektiğini söyledi. Daha önce giyilmiş, ayağa uyum sağlamış rahat ayakkabıların tercih edilmesinin önemine dikkat çekti.
Enfeksiyonlardan Korunmada Hijyen ve Maske Önemli
İshal ve solunum yolu enfeksiyonlarının hac döneminde sık görüldüğünü ifade eden Çevik, el hijyeninin temel korunma yöntemi olduğunu, açıkta satılan gıdalardan kaçınılması gerektiğini belirtti. Kalabalık ortamlarda maske kullanımının özellikle yaşlılar için etkili bir korunma yöntemi olduğunu söyledi.
İbadet ve Dinlenme Dengesi Sağlanmalı
Arafat ve Müzdelife vakfeleri ile ziyaret tavafının yoğun fiziksel efor gerektirdiğini hatırlatan Prof. Dr. Çevik, bu dönemler için fiziksel gücün korunması gerektiğini belirtti. Yeterli uyku ve düzenli beslenmenin ihmal edilmemesi gerektiğini vurguladı.
“Sağlık Olmadan İbadetin Sürekliliği Mümkün Değil”
Açıklamasının sonunda Prof. Dr. Yunsur Çevik, “Hac ibadeti ancak sağlıklı bireylerle güvenli şekilde tamamlanabilir. Herhangi bir sağlık sorununda Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı sağlık merkezlerine ve bölgedeki sağlık kuruluşlarına gecikmeden başvurulmalıdır” ifadelerini kullandı.