Bu alandaki en dikkat çekici gelişmelerden biri, Datopotamab Deruxtecan gibi yeni nesil antikor-ilaç konjugatlarının klinik kullanıma girmesi oldu.
Uzmanlar, tümörün moleküler özelliklerine göre planlanan bu tedavilerin, özellikle ileri evre ve metastatik meme kanserinde yaşam süresini uzatma ve hastalığı kontrol altında tutma konusunda önemli kazanımlar sağladığını belirtiyor.
Datopotamab Deruxtecan nedir?
Datopotamab Deruxtecan, meme kanseri hücrelerinin yüzeyindeki TROP2 adlı hedefe bağlanan bir antikor ile güçlü kemoterapi ilacının birleşiminden oluşan antikor-ilaç konjugatıdır. Bu yapı sayesinde ilaç, tümör hücresine seçici biçimde yönelerek taşıdığı kemoterapi yükünü doğrudan kanser hücresinin içine bırakmayı amaçlar.
Bu nedenle Datopotamab Deruxtecan için halk arasında “akıllı ilaç” veya “biyolojik füze” benzetmesi kullanılmaktadır.
Hangi hastalarda kullanılabiliyor?
Datopotamab Deruxtecan özellikle şu grupta öne çıkmaktadır:
• hormon reseptör pozitif
• HER2 negatif
• ameliyat edilemeyen veya metastatik meme kanseri
• daha önce sistemik tedavi almış hastalar
Tedavinin uygunluğu, tümör dokusunda yapılan patolojik ve moleküler analizler sonucunda belirlenmektedir.
Nasıl etki gösteriyor?
Datopotamab Deruxtecan:
• kanser hücresindeki TROP2 hedefine bağlanır
• hücre içine girerek kemoterapi yükünü serbest bırakır
• tümör hücresinin bölünmesini ve onarım mekanizmalarını bozar
• tümör yükünün azalmasına ve hastalığın ilerleme hızının düşmesine katkı sağlar
Bu seçici etki, klasik kemoterapiye kıyasla sağlıklı hücrelerin daha az etkilenmesi hedefiyle geliştirilmiştir.
Yan etkiler tamamen bitmiş değil
Her ilaçta olduğu gibi Datopotamab Deruxtecan için de dikkatle izlenmesi gereken etkiler bulunmaktadır. En sık bildirilenler:
• bulantı, halsizlik, saç dökülmesi
• ağız kuruluğu, iştah azalması
• kan değerlerinde düşme
• nadiren akciğer dokusunda iltihaplanma riski
Bu nedenle tedavi sürecinde düzenli doktor kontrolü ve akciğer bulgularının yakından izlenmesi önem taşımaktadır.
Yeni dönemin mesajı: Kişiye özel onkoloji
Meme kanseri artık tek tip bir hastalık değil, genetik ve biyolojik açıdan birbirinden farklı alt tiplere ayrılan geniş bir yelpaze olarak kabul ediliyor. Datopotamab Deruxtecan gibi hedefe yönelik akıllı ilaçlar:
• kemoterapi ihtiyacını geciktirme
• hastalığın ilerlemesini yavaşlatma
• yaşam kalitesini artırma
amaçlarıyla tedavi seçeneklerini genişletiyor.
Uzmanlar, önümüzdeki yıllarda moleküler profillemenin rutinleşmesi ve akıllı ilaç sayısının artması ile meme kanserinde daha kişisel, daha seçici tedavilerin yaygınlaşacağını ifade ediyor.
