Giriş – Güçlü Başlangıç
Halk arasında “kelebek hastalığı” olarak bilinen lupus (Sistemik Lupus Eritematozus – SLE), özellikle genç kadınlarda görülen, dönem dönem alevlenebilen ve çok farklı organları etkileyebilen bir bağışıklık sistemi hastalığı. Son araştırmalara göre hastalığın görülme sıklığı artarken, 2024–2025 döneminde biyolojik tedaviler ve kişiye özel bağışıklık düzenleyici ilaçlar en umut verici seçenekler arasında yer alıyor.
Kelebek Hastalığının Belirtileri
1. Yüzde Kelebek Şeklinde Kızarıklık
Burun ve yanakları içine alan simetrik kızarıklık en bilinen belirtidir.
2. Eklem ve Kas Ağrıları
Sabah tutukluğu, kireçlenme benzeri ağrı atakları.
3. Şiddetli Yorgunluk
Uykuyla geçmeyen, yaşam kalitesini düşüren halsizlik.
4. Güneşe Hassasiyet
Kısa süreli güneş maruziyetinde bile kızarıklık, yanma ve kaşıntı görülebilir.
5. Organ Tutulumu
- Böbrek (Lupus nefriti)
- Akciğer ve kalp zarları
- Sinir sistemi
Erken tanı bu nedenle kritik önemdedir.
Hastalığın Nedenleri
Lupus; genetik yatkınlık, hormonlar, stres, enfeksiyonlar ve çevresel faktörlerin birleşimiyle ortaya çıkar. Kadınlarda, özellikle doğurganlık çağında daha sık görülür.
2025 GÜNCEL TEDAVİLER
1. Yeni Biyolojik İlaçlar
- Belimumab ve anifrolumab gibi hedefe yönelik tedaviler 2024–2025 döneminde daha yaygın kullanılmaya başlandı.
- Bu ilaçlar bağışıklık sistemini tamamen baskılamak yerine “yanlış çalışan kısmı” hedef alıyor.
2. Klasik Tedaviler (Hâlâ Altın Standart)
- Hidroksiklorokin (en temel ilaç; uzun dönem koruyucu)
- Kortikosteroidler
- Azatiyoprin, metotreksat gibi immün düzenleyiciler
3. Alevlenme Ataklarının Yönetimi
- Kısa süreli steroid tedavileri
- Organ tutulumu varsa nefroloji, kardiyoloji veya nöroloji ile ortak izlem
4. Güneşten Korunma (Tedavinin Yarısı)
- Geniş spektrumlu 50+ SPF
- Şapka, koruyucu giysi
- UVA/UVB koruyucu günlük kremler
5. Yaşam Tarzı Destekleri
- Omega-3 takviyeleri
- Stres yönetimi (atak tetikleyici olduğu için)
- Düzenli uyku
- Sigara kesinlikle yasak (atıkları artırıyor)
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
- Yüzde geçmeyen kelebek tarzında kızarıklık
- Güneşte artan döküntüler
- Nedeni açıklanamayan yorgunluk
- Eklemlerde şişlik ve ağrı
- İdrarda köpürme veya renk değişikliği
