Reelin ve bağırsak-beyin ekseni yeniden gündemde
Son dönemde yayımlanan bilimsel çalışmalar, bağırsağın yalnızca sindirimden sorumlu bir organ olmadığını, beyinle aktif bir iletişim ağı içinde yer aldığını gösteriyor. Bu çift yönlü iletişim “bağırsak-beyin ekseni” olarak adlandırılıyor ve ruh hali, stres yanıtı ve davranışlarla ilişkilendiriliyor.
Bu çerçevede Reelin adlı proteinin hem sinir sistemi gelişiminde hem de bağırsak yapısında rol oynayabileceğine dair veriler ilgi çekiyor. Reelin uzun yıllardır beynin sinaptik düzenlenmesi ile ilişkilendirilirken, son yayınlar bağırsak dokusunda da etkileri olabileceğini gündeme taşıdı.
⸻
Depresyon üzerinde doğrudan etkisi kanıtlandı mı?
Sosyal medyada paylaşılan iddialarda Reelin proteininin yerine konmasıyla depresyon belirtilerinin hızla düzeldiği öne sürülüyor. Ancak bilimsel tablo daha temkinli:
• çalışmaların önemli bölümü hayvan deneylerine dayanıyor
• insanlarda geniş ölçekli klinik araştırmalar henüz sınırlı
• doğrudan “tedavi ediyor” demek için erken
Uzmanlara göre depresyon genetik yatkınlık, yaşam olayları, stres, nörotransmitter dengesizlikleri ve çevresel etkenlerin birlikte rol aldığı karmaşık bir durum.
⸻
Hangi bilimsel çalışmalar var?
• Nature Communications, 2024
Reelin düzeylerinin stres ve bağırsak bariyer bütünlüğü ile ilişkisini inceleyen deneysel çalışma
• International Journal of Molecular Sciences, 2024–2025
Reelin ve bağırsak epitel yenilenmesi üzerine laboratuvar bulguları
• Translational Psychiatry, 2023
bağırsak-beyin ekseni ve duygu durumu arasındaki ilişkinin ele alındığı derleme makaleler
Bu yayınlar, Reelin’in bağırsak ve sinir sistemi etkileşiminde rol oynayabileceğini düşündüren biyolojik mekanizmalara işaret ediyor. Ancak araştırmaların çoğu erken aşama olarak değerlendiriliyor.
⸻
Ne anlama geliyor?
• bağırsak ve beyin arasında güçlü bir biyolojik iletişim var
• Reelin bu iletişimde olası aktörlerden biri olabilir
• depresyon için yeni yaklaşımlar geliştirilmesi mümkün olabilir
• fakat bugün için standart tedavilerin yerini alacak düzeyde kanıt yok
Depresyon belirtileri yaşayan kişilerin kendi kendine takviye veya madde kullanımı yerine psikiyatri ve psikoloji uzmanlarına başvurması öneriliyor.
