Telefona bakmak kambur yapar mı? Bilim ne söylüyor
Akıllı telefonlar hayatımıza yerleşti, fakat bedenlerimiz bunun bedelini sessizce ödüyor. 2025’e kadar yayımlanan ortopedik ve fizyoterapi odaklı çalışmalar, uzun süre telefona eğilerek bakmanın boyun, sırt ve omurga hizasını etkileyebildiğini ortaya koyuyor. Araştırmalar, başın öne doğru eğik tutulduğu pozisyonun kas ve bağ dokularında yüklenmeyi artırdığını bildiriyor.
🧠 “Başın öne eğilmesi” duruşun ana sorunu
Bilimsel literatürde “ileri baş pozisyonu” olarak adlandırılan durum, telefona bakarken sık görülüyor. Bu pozisyonda:
• baş öne doğru kayıyor
• üst sırt yuvarlanıyor
• omuzlar içe kapanıyor
Çalışmalar, bu duruşun boyun ve sırt ağrıları, kas yorgunluğu ve postür bozukluklarıyla ilişkili olduğunu gösteriyor.
🔬 Hangi çalışmalar neyi gösterdi?
Son yıllarda yayımlanan epidemiyolojik ve görüntüleme destekli çalışmaların ortak bulguları şöyle:
• akıllı telefon kullanım süresi arttıkça ileri baş pozisyonu daha sık görülüyor
• gençlerde omurga açılarında değişim ve sırt ağrısı şikayetleri artıyor
• telefon kullanımına bağlı kas-iskelet sistemi yakınmaları giderek yaygınlaşıyor
Klinik araştırmalarda özellikle üniversite öğrencileri ve ergenlerde telefon kullanımı süresi ile duruş bozukluğu belirtileri arasında ilişki rapor ediliyor.
⚠️ “Doğrudan kambur yapar” demek bilimsel değil
Bilim insanları önemli bir noktaya vurgu yapıyor:
• telefon tek başına kalıcı kamburluğun kesin nedeni olarak görülmüyor
• fakat yanlış duruşu artırarak kamburluğa zemin hazırlayabiliyor
• risk, süre uzadıkça ve egzersiz yapılmadıkça büyüyor
Yani sorun telefon değil, telefon kullanırken sürdürülen pozisyon.
🧍 Kimler daha riskli grupta?
Çalışmalar özellikle şu gruplarda riskin arttığını bildiriyor:
• günde 4 saatten fazla telefon kullananlar
• masa başında çalışanlar
• ergenler ve genç yetişkinler
• egzersiz yapmayan bireyler
✔️ Uzmanlardan önleyici öneriler
Uzmanlar şunları özellikle öneriyor:
• telefonu göz hizasına yaklaştırmak
• uzun kullanımlarda mola vermek
• sırt ve boyun kaslarını güçlendiren egzersizler yapmak
• çocukların ekran süresini sınırlamak
⸻
🟢 Sonuç: küçük ekran, büyük yük
Telefon ekranı küçük ama etkisi büyük. Bilimsel kanıtlar telefon kullanımının duruş üzerinde ciddi biyomekanik yük oluşturabileceğini gösteriyor. Doğru duruş alışkanlıkları kazanmak, gelecekte omurga sorunlarının önüne geçmek için kritik önem taşıyor.
