- Egzama, atopik dermatit, kuruluk (kserozis)
- Mevsimsel nem düşüşü
- Yeni sabun, deterjan, krem veya parfüm kullanımı
- Ciltte mikroskobik çatlaklara yol açan yoğun sıcak-soğuk maruziyeti
2. Alerjik ve İmmün Yanıtlar
- Gıda intoleransları
- Polen, toz ve akar alerjileri
- Temas alerjileri (nikel, koku vericiler, kumaş boyaları)
3. Sistemik Hastalıklar
Uzmanlar, tanımsız kaşıntının büyük bölümünde altta görünmeyen bir hastalık olabileceğini vurguluyor:
- Tiroid yavaşlığı veya aşırı çalışması
- Karaciğer/böbrek fonksiyon bozuklukları
- Diyabet
- Demir eksikliği
- Vitamin D ve B12 eksikliği
4. Nörojenik – Sinir Kaynaklı Kaşıntı
Son yıllarda en çok dikkat çeken kategori.
Stres, kaygı artışı ve sinir uçlarındaki aşırı duyarlılık nedeniyle ortaya çıkıyor.
Belirgin döküntü olmadan yalnızca yoğun kaşıntı görülebiliyor.
5. İlaç ve Takviye Etkileri
Antidepresanlar, tansiyon ilaçları, bazı antibiyotikler ve bitkisel takviyeler bile kaşıntıya yol açabiliyor.
Güncel Tedavi Yaklaşımları (2024–2025 Trendleri)
1. Nem Bariyerini Güçlendiren Yeni Nesil Kremler
Seramid, skualen, kolloidal yulaf ve niasinamid içeren yeni formüller, cildi yatıştırmakta eskiye kıyasla çok daha etkili.
2. Nörosensitif Kaşıntıya Yönelik Tedaviler
- Sinir uçlarını düzenleyen pramoksin, polidokanol, palmitoylethanolamide (PEA) içeren kremler
- Stres ilişkili kaşıntıda düşük doz gabapentin/pregabalin (uzman hekim kontrolü ile)
3. Alerji ve İmmün Tedaviler
- Yeni nesil non-sedatif antihistaminikler
- Şiddetli olgularda topikal kortikosteroid veya takrolimus/pimekrolimus
- Alerji testine göre kişiye özel diyet
4. Sistemik Hastalığa Bağlı Kaşıntı Tedavisi
Neden karaciğer, böbrek, tiroid veya demir eksikliği ise tedavi temel hastalığa yönelik yapılır.
Aksi hâlde kaşıntı geçmez.
5. Fototerapi (Işık Tedavisi)
Kronik geçmeyen kaşıntılarda dermatoloji kliniklerinde uygulanan UVB fototerapi, 2024–2025’te en etkili seçeneklerden biri olarak öne çıkıyor.
6. Yaşam Tarzı Destekleri
- Sıcak duş yerine ılık duş
- Alkol ve yüksek şekerli gıdaların azaltılması
- Sıkı kıyafetlerden kaçınma
- Stres için nefes egzersizleri veya mindfulness
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
- Kaşıntı 2 haftadan uzun sürüyorsa
- Gece uykusunu bozuyorsa
- Ciltte kızarıklık, sertlik veya sararma oluşuyorsa
- Eşlik eden kilo kaybı, halsizlik, ateş gibi şikâyetler varsa
Bu durumda dermatoloji + dahiliye değerlendirmesi birlikte yapılmalı.