Bu atama, bulaşıcı olmayan hastalıklarla mücadelede önleme politikalarının, risk faktörü yönetiminin ve bilimsel kanıta dayalı uygulamaların güçlendirilmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Merkezin amacı ve çalışma alanları

Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Risk Faktörlerinin Önlenmesi, Kontrolü ve Yönetimi Uygulama ve Araştırma Merkezi; toplumda sık görülen ve ölüm nedenlerinin büyük bölümünü oluşturan şu hastalıklara odaklanacak:

Merkez; tütün ve alkol kullanımı, sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, hipertansiyon ve obezite gibi risk faktörlerinin azaltılmasına yönelik programlar geliştirmeyi amaçlıyor.

Merkezin temel görevleri

Merkezin üstleneceği başlıca görevler şu şekilde sıralanıyor:

  • bulaşıcı olmayan hastalıklara ilişkin bilimsel araştırmalar yürütmek

  • risk faktörlerinin izlenmesine yönelik saha çalışmaları yapmak

  • ulusal politika ve strateji belgelerinin hazırlanmasına bilimsel katkı sağlamak

  • sağlıklı yaşamı teşvik eden eğitim ve farkındalık programları düzenlemek

  • koruyucu sağlık hizmetlerini güçlendirecek projeler geliştirmek

  • lisansüstü eğitim ve sertifika programlarıyla nitelikli insan kaynağı yetiştirmek

  • ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla iş birlikleri yürütmek

Merkez, yalnızca tedaviye odaklanan değil, önlemeyi merkeze alan bir halk sağlığı yaklaşımını güçlendirmeyi hedefliyor.

Prof. Dr. Toker Ergüder kimdir?

Cumhurbaşkanlığı Sağlık Politikaları Kurulu Üyesi

Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Yeşilay Bilim Kurulu Üyesi

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Risk Faktörlerinin Önlenmesi, Kontrolü ve Yönetimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü

1965 yılında Elazığ’da doğdu. Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni (1989) bitirdi. 1992-1997 yılları arasında Elazığ İl Sağlık Müdürlüğünde Şube Müdürlüğü ve İl Sağlık Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulundu. 1997-2000 yılları arasında Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğünde Aile Hekimliği Birim Sorumlusu görevinde bulundu. 2000-2007 yılları arasında Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ruh Sağlığı Daire Başkanlığında Madde Bağımlığı Şube Müdürlüğü ve daha sonra 2007 yılında sadece tütün ve alkol kullanımı ile mücadele amacıyla Tütün ve Alkol Kullanımı ile Mücadele Daire Başkanlığını kurdu.

Sağlık Bakanlığı görevi sırasında 2000-2003 yılları arasında ülkemizi İsviçre Cenevre’de gerçekleştirilen Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi görüşmelerinde ve alt bölge gruplarında temsil etti. Sözleşmenin 2004 yılında Türkiye tarafından imzalanması ve onaylanmasını sağladı. 2003-2007 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde, 5727 Sayılı “Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” hazırlanması ve görüşmeleri sırasında Komisyon ve alt komisyonlarda uzman olarak görev yaptı ve katkıda bulundu.

Türkiye’nin ilk “Ulusal Tütün Kontrol Programı ve Eylem Planı’nı 2007 yılında yayınladı.

2014-2017 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü’nde öğretim elemanı olarak görev yaptı. 2017 yılında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalına Profesör olarak atandı.

2007-2025 yılları arasında Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Ofisi’nde Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Ofisinde, Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Sağlığın Geliştirilmesi Program Sorumlusu olarak görev yaptı. Hipertansiyon Kontrolü, Tuz Kullanımının Azaltımı, Trans Yağların Eliminasyonu, Dumansız Hava Sahasının Etkin Uygulanması, Uzaktan Sağlık Hizmet Sunumu – Teletıp ve Yol Trafik Güvenliği ile ilgili projelerin sorumluğunu yaptı.

Türkiye’de 2008 (dünya da ilk kez Türkiye’de gerçekleştirildi), 2012 ve 2016 Küresel Yetişkin Tütün Kullanımı Araştırmaları, 2003, 2009, 2011, 2017 ve 2022 Küresel Gençlik Tütün Kullanımı Araştırmaları ve 2018, 2023 Ulusal Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Araştırmasını dizayn ve koordine etti.

Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü Görevleri esnasında Marmara depremi, Endonezya Banda Ache depremi ve Tsunamisi, Bingöl depremi, Van Erciş depremi, Erzurum Aşkale depremi, Elazığ ve 6 Şubat Kahramanmaraş depreminde ve Suriyeli göçmenlere yönelik halk sağlığı hizmetlerinin koordinasyonunda aktif görevler yaptı. 2009 Kuş gribi salgınında Doğu Anadolu bölgesinde verilen eğitimleri koordine etti ve yine aynı bölgede değişik yıllarda ulusal aşı kampanyalarını koordine etti. 2020 yılı COVID-19 pandemisinde aktif görev aldı.

Sağlığın geliştirilmesi, kronik hastalıkların ve risk faktörlerinin önlenmesi, madde bağımlılığı ve tütün ve alkol kullanımı ile mücadele konusunda çok sayıda ulusal ve uluslararası yayınları vardır. Yeşilay’ın Addicta Dergisinin ve Sağlığı Geliştirme ve Sigara Mücadele Derneğinin Turkish Journal of Tobacco Control (Sağlık için Sigara Alarmı) Dergilerinin bilimsel danışma kurullarında yer almaktadır.

Başta tütün kontrolü olmak üzere çok sayıda ulusal ve uluslararası projede ve eğitim programında yer aldı. 2015 yılında Yeşilay'ın En'leri Zümrüdüanka "En Yeşilaycı Akademisyen Ödülü’nü aldı. 2016 yılında Suriyeli Göçmenlere yönelik yürüttüğü programlardan ötürü Dünya Sağlık Örgütü “Director-General’s Reward of Excelence” ödülünü aldı. 2018 yılında “Birleşmiş Milletler Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Görev Gücü Ödülü”nü alan Birleşmiş Milletler Türkiye görev gücünde aktif görev yaptı.

Nisan 2025 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Sağlık Politikaları Kurulu Üyeliğine atandı.

Aralık 2025 tarihinde Sağlık Bilimleri Üniversitesi bünyesinde Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Risk Faktörlerinin Önlenmesi, Kontrolü ve Yönetimi Uygulama ve Araştırma Merkezini kurarak müdürlüğüne atandı.