Karaciğer kanseri dünya genelinde en hızlı artış gösteren kanser türleri arasında yer alırken, bilim insanları hastalığın neden bazı kişilerde daha agresif ve dirençli seyrettiğine dair önemli bir ipucu buldu. Yeni yayımlanan araştırmalarda, dysadherin (FXYD5) adlı hücre zarı proteininin karaciğer kanseri hücrelerinin davranışını belirgin biçimde değiştirebildiği bildiriliyor.
Çalışmalara göre dysadherin, tümör hücrelerinde kök hücre benzeri özelliklerin ortaya çıkmasına, bağışıklık sisteminden kaçışa ve tedaviye karşı dayanıklılığın artmasına katkıda bulunabiliyor. Bu proteinin, FAK–YAP–TEAD2 sinyal yolunu aktive ederek hücreleri daha esnek ve yenilenebilir bir duruma getirdiği düşünülüyor. Araştırmacılar, bu durumun tümörlerin hasar sonrası kendini toparlama ve tedaviye rağmen büyümeye devam etme kapasitesini güçlendirebileceğini belirtiyor.
Uzmanlar, dysadherin düzeylerinin baskılanmasının gelecekte yeni ilaç geliştirme programları için bir hedef olabileceğini ifade ediyor ancak bunun henüz klinik uygulamaya geçmiş bir tedavi olmadığı vurgulanıyor. Bulguların doğrulanması için daha geniş hasta gruplarında klinik çalışmaların gerekli olduğu belirtiliyor.
Bilim çevreleri, bu proteinin aynı zamanda bağışıklık sistemini baskılayan PD-L1 artışıyla ilişkili olabileceğine dikkat çekiyor. Bu nedenle dysadherin, hem immünoterapilerle birlikte hem de yeni kombinasyon stratejileri içinde araştırılan bir aday konumunda değerlendiriliyor.
Araştırmacılar, bu gelişmenin karaciğer kanserini “kolay tedavi edilebilir bir hastalık haline getirdiği” şeklindeki kesin ifadelerden özellikle kaçınmak gerektiğini, ancak yeni hedeflerin ortaya çıkmasının önemli bir eşik olduğunu belirtiyor.
BİLİMSEL ÇALIŞMALARA ÖRNEK ATIFLAR (bağlantısız)
• Hepatosellüler karsinomda FXYD5/dysadherin ekspresyonu ve tümör progresyonu üzerine yapılan deneysel çalışmalar
• FAK–YAP–TEAD yolaklarının karaciğer kanserinde kök hücre benzeri davranış ve metastazla ilişkisini inceleyen makaleler
• PD-L1 artışı ve bağışıklık kaçışı mekanizmalarını değerlendiren immüno-onkoloji derlemeleri
(Bu çalışmalar, önde gelen onkoloji ve hepatoloji dergilerinde yayımlanan özgün araştırma ve derleme makaleleri kapsamındadır.)
