Uzmanlar, bu durumun yalnızca dişlere değil, çene eklemi, baş ve boyun kaslarına da yük bindirdiğini belirtiyor. Sabahları çene ağrısı, baş ağrısı, diş hassasiyeti ve yorgunlukla uyanan kişilerde bu durumun daha sık görüldüğü bildiriliyor.
⸻
🔎 Kesin nedeni bilinmiyor, riskler biliniyor
Bruksizmin tek bir nedeni olmadığı, stres, uyku bozuklukları, bazı ilaçlar, diş kapanış bozuklukları ve kafein-tütün kullanımı gibi etkenlerin birlikte rol oynayabildiği ifade ediliyor. Diş yüzeyinde aşınma, çatlak ve kırıklar ile çene ekleminde ses ve kilitlenme şikayetleri zaman içinde artabiliyor.
⸻
🧪 Bilimsel çalışmalardan bulgular
Tıbbi literatürde son yıllarda yayımlanan çalışmalar şunlara dikkat çekiyor:
• bruksizmin uyku apnesi ile birlikte görülebileceğine dair araştırmalar bulunuyor
• uzun süreli diş sıkmanın temporomandibular eklem (TME) üzerinde yük oluşturabileceği bildiriliyor
• botulinum toksini uygulamasının seçilmiş vakalarda kas aktivitesini azaltabildiğini gösteren klinik çalışmalar yayımlandı
• psikolojik stresle bruksizm arasındaki ilişkinin güçlü olabileceği yönünde veriler paylaşıldı
Bu çalışmaların sonuçları genellenebilir nitelikte olmayıp, bireye göre değerlendirme gerektiriyor.
⸻
🛠️ En güncel tedavi yaklaşımları
Uzmanlara göre tedavide tek bir “mucize yöntem” bulunmuyor. Hastanın şikayeti, diş yapısı ve eşlik eden hastalıklarına göre planlama yapılıyor.
✔️ Kişiye özel gece plağı
• dişlerin aşınmasını önlemeyi hedefler
• çene eklemini korumaya yardımcı olabilir
• mutlaka diş hekimi tarafından hazırlanmalıdır
✔️ Botulinum toksini uygulaması
• çiğneme kaslarına düşük doz yapılabilir
• 3–6 ay etkili olabildiği bildirilmektedir
• yalnızca hekimler tarafından ve uygun vakalarda uygulanmalıdır
✔️ Stres ve uyku yönetimi
• gevşeme egzersizleri
• psikolojik destek
• uyku hijyeni düzenlenmesi
✔️ Ortodontik ve diş tedavileri
• kapanış bozukluklarının düzeltilmesi
• yüksek dolgu ve protezlerin ayarlanması
⸻
⚠️ Kimler doktora başvurmalı?
Aşağıdaki şikayetler varsa gecikmeden diş hekimi veya çene cerrahına başvurulması öneriliyor:
• çene kilitlenmesi
• uyanınca şiddetli çene veya baş ağrısı
• dişlerde kırık veya aşınma
• çiğneme sırasında eklem sesi
🧭 Sonuç
Gece diş sıkması yaygın görülse de herkes için aynı seyri göstermiyor. Güncel bilimsel görüş, tedavinin kişiye özel planlanması ve diş hekimi kontrolünün ihmal edilmemesi yönünde.
