Vitiligo; cilde rengini veren melanosit hücrelerinin kaybı sonucu ortaya çıkan, süt beyazı lekelerle seyreden otoimmün bir hastalık olarak tanımlanıyor. Bulaşıcı olmayan bu durum, fiziksel belirti kadar psikolojik etkileri nedeniyle de yakından izleniyor. Hastalık her yaşta görülebiliyor ve en sık el, yüz, dudak çevresi ve vücut kıvrımlarında belirti veriyor.
Uzmanlar, vitiligonun bağışıklık sisteminin hatalı çalışmasına bağlı geliştiğini ve tiroid hastalıkları, yoğun stres, güneş yanıkları ve bazı kimyasallarla tetiklenebildiğini belirtiyor.
⸻
🔹 En güncel tedaviler neler?
Dermatoloji kliniklerinde son yıllarda vitiligo tedavisinde önemli ilerlemeler kaydedildi. Güncel yaklaşımlar şu başlıklar altında toplanıyor:
✔ Topikal tedaviler
Hastalığın sınırlı olduğu durumlarda:
• topikal kortikosteroidler
• topikal kalsinörin inhibitörleri (tacrolimus, pimekrolimus)
özellikle yüz ve hassas bölgelerde yaygın olarak kullanılıyor.
✔ JAK inhibitörleri: Yeni nesil umut
Son dönemin dikkat çeken gelişmelerinden biri JAK inhibitörleri. Özellikle topikal ruxolitinib krem, uygun hastalarda repigmentasyon yani deriye yeniden renk gelmesi açısından yüz güldürücü sonuçlar veriyor. Bu tedaviler mutlaka dermatolog kontrolünde uygulanıyor.
✔ Fototerapi hâlâ altın standartlardan
• dar bant UVB (NB-UVB)
• 308 nm excimer lazer
yaygın veya dirençli vitiligoda etkili seçenekler arasında yer alıyor. Fototerapi, çocuklarda da hekim gözetimi altında güvenle uygulanabiliyor.
✔ Cerrahi yöntemler seçilmiş olgularda
Hastalığın stabil seyrettiği hastalarda:
• melanosit nakli
• doku nakli temelli cerrahi uygulamalar
gündeme gelebiliyor.
⸻
🔹 Hastalara yaşam tarzı önerileri
Tedavinin tamamlayıcısı olarak:
• D vitamini düzeyinin kontrolü
• sigaradan uzak durma
• güneş yanığından korunma
• sağlıklı ve dengeli beslenme
öneriliyor. Uzmanlar ayrıca psikolojik desteğin, özellikle görünür bölgelerde leke bulunan hastalar için önemli olduğunu vurguluyor.
⸻
🔹 Hangi doktora başvurulmalı?
Vitiligo şüphesi olan kişilerin dermatoloji (cildiye) uzmanına başvurmaları öneriliyor. Lekelerin hızla yayılması, saç ve kaşta beyazlaşma, çocuk yaşta başlangıç ve eşlik eden tiroid belirtileri uyarıcı kabul ediliyor.
