Aşı takvimine göre yetişkinler ve çocuklar nasıl aşı olmalı?

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Vefik Arıca, çocukluk çağı aşıları başta olmak üzere aşı takvimi hakkında bilgi paylaştı.

Aşının doğar doğmaz başladığını belirten Prof. Dr. Arıca, çocukken olması gereken aşılarını olmamış kişilerinin yetişkinken hangi aşıları olabileceğini de vurguladı.

BEBEKLER AŞILANMAZSA ÖMÜR BOYU ENFEKSİYONA AÇIK KALIYOR

Prof. Dr. Vefik Arıca, "Bütün çocuklar doğar doğmaz takvime uygun bir şekilde aşılanmaya başlanmalıdır. Aşı takvimi; T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen, çocuğunuzun içinde bulunduğu aya veya yıla göre yaptırılması gereken aşıların periyodunu belirleyen bir takvimdir." diyerek şunları kaydetti:

"Aşı ile bağışıklama belirli ve ciddi seyirli bazı enfeksiyon hastalıklarından korunmada en etkili yöntemlerden biri olarak kabul ediliyor. Çocukken bu aşılamalar yapılmamış ise ömür boyu enfeksiyona ve onun yapabileceği hastalıklara açık olmuş olacaktır. Ancak erişkin yaşta da yapılması gereken aşılamalar mevcut. Erişkin aşılaması, bebeklik döneminde aşı takvimine uygun olarak aşılanmamış kişilerin aşılanması için bir fırsat olarak görülmelidir."

TATANOZ AŞISI ÇOK ÖNEMLİ: PEKİŞTİRME DOZU ALINMALI

"Gebelikte tatanoz aşısıyla aşılanmak bebekte ölümcül olan yeni doğan tetanozuna karşı korunmak için önemlidir. Bu nedenle çocukluk çağında aşılanmamış, aşılanma durumu bilinmeyen, eksik aşılanmış veya tam aşılanmış ancak son 10 yıl içerisinde pekiştirme dozu almamış olan tüm gebelere Td aşısı önerilir." şeklinde konuşan Arıca, şöyle devam etti:

"Hiç aşılanmamış gebelerin 4 hafta arayla en az iki doz Td aşısı almaları sağlanmalıdır. İkinci doz doğumdan en az iki hafta önce tamamlanmalıdır. Ayrıca virüslerin neden olduğu zatürreden kaynaklanan anne ölümlerinin önlenmesi amacıyla tüm gebelere zatürre aşısı uygulamasının gereklidir. Gebeler için grip aşıları reçete edildiği takdirde ücretsiz olarak karşılanır. Grip aşısı gebeliğin her döneminde uygulanabilir. Grip aşısı gebelere tek doz olarak uygulanmalı ve her gebelikte tekrarlanmalıdır."

HANGİ YAŞTA HANGİ AŞI YAPILIYOR?

Prof. Dr. Vefik Arıca, yetişkinlik döneminde yapılan aşıları şöyle kaydetti:

• Difteri–Tetanoz-Boğmaca; doğum sonrası başlanılan aşı çocukluk ve erişkinlerde de düzenli olarak sürdürülür ve 10 yılda bir tekrar dozları ile aşılamaya ömür boyu devam edilir. Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde de güvenle uygulanabiliyor.

• Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak-Suçiçeği; daha önce söz konusu hastalıklar geçirilmemiş ya da bunlara karşı aşı yapılmamışsa erişkin yaş grubunda bir ya da iki doz aşı yapılarak bağışıklık sağlanıyor. Bu aşılar canlı virüs aşıları olduklarından hamilelikte ve bağışıklık sistemi baskılanmış olanlarda uygulanamıyor.

• Zona aşısı; 50 yaşından sonra iki doz olarak yapılıyor. Canlı virüs aşısı olduğundan hamile ya da bağışıklık sistemi baskılanmış kişilere uygulanmıyor.

• Pnömokok aşısı; 65 yaş sonrasında herkese, ya da kronik hastalığı ya da bağışık sistemi baskılayan hastalığı olan kişilere yaşa bakmaksızın erişkin her yaşta konjüge ve polisakkarit pnömokok aşıları uygulanıyor.

• Grip aşısı; 65 yaş ve üzeri herkese, ya da kronik hastalığı ya da bağışık sistemi baskılayan hastalığı olan kişilere her yaşta her yıl bir doz olarak uygulanması gerekiyor.

• Hepatit B aşısı; daha önce hepatit b'yi geçirerek ya da buna karşı aşı ile korunulmamış ise erişkin yaş grubunda 3 doz aşı ile bağışıklık sağlanıyor.4

• Hepatit A aşısı; daha önce hepatit a geçirilmemiş ya da buna karşı aşı yapılmamışsa erişkin yaş grubunda 2 doz aşı ile bağışıklık sağlanıyor.

• İnsan papillomavirus aşısı (HPV); 9 yaşından itibaren kadınlarda 26, erkeklerde 21 yaşa kadar 3 doz aşı ile bağışıklık sağlanır.

• Menengokok aşısı; dalağı alınmış, ileri düzeyde bağışık sistemi baskılanmış kişilere, hastalığın yoğun olarak görüldüğü ülkelere seyahat edecek kişilere 2 doz aşı ile bağışıklık sağlanır.

• Haemophilus influenzae B aşısı; dalağı alınmış ya da hemopoetik kök hücre nakli yapılmış kişilere 3 doz uygulama ile bağışıklık sağlanır.