Glioblastoma, yetişkinlerde görülen en agresif beyin tümörlerinden biri olarak kabul ediliyor. Hızlı ilerlemesi nedeniyle erken teşhis ve doğru tedavi planı hayati önem taşıyor. Uzmanlar, son yıllarda görüntüleme teknolojileri ve genetik testlerdeki ilerlemeler sayesinde hastalığın çok daha ayrıntılı değerlendirilebildiğini belirtiyor.
✔️ Teşhiste gelinen nokta
Teşhiste temel araçların başında beyin MR ve gerektiğinde MR spektroskopisi geliyor. Bu yöntemlerle tümörün yeri, yayılımı ve beynin kritik bölgeleriyle ilişkisi ayrıntılı biçimde görülüyor. Kesin tanı ise biyopsiyle alınan dokunun patolojik incelenmesi ile konuyor.
Son yıllarda teşhiste yalnızca mikroskobik görüntü değil, moleküler belirteçler de değerlendiriliyor:
• IDH mutasyon durumu
• MGMT metilasyon durumu
• TERT promotor değişiklikleri
• tümörün genetik profili
Bu testler sayesinde hastalığın seyri ve tedaviye yanıt hakkında daha güçlü tahminler yapılabiliyor. Multidisipliner tümör konseyleri, her hasta için kişiye özel yol haritası çıkarıyor.
💊 Güncel standart ve ileri tedaviler
Günümüzde temel yaklaşım üç basamaklı olarak planlanıyor:
1. maksimum güvenli cerrahi çıkarım
2. radyoterapi (ışın tedavisi)
3. kemoterapi ile temozolomid kullanımı
Bu kombine yaklaşım, uluslararası kılavuzlarda “altın standart” olarak yer alıyor.
Bununla birlikte yeni tedaviler sahneye çıkıyor:
• tümör elektrik alan tedavileri (TTFields)
• hedefe yönelik akıllı ilaçlar
• immünoterapi seçenekleri
• CAR-T ve kişisel kanser aşıları üzerine klinik çalışmalar
• odaklanmış ultrason ile kan-beyin bariyerini geçmeye yönelik yöntemler
Araştırmalarda özellikle bağışıklık sistemini tümöre yönlendiren aşılar ve genetik özelliklere göre ilaç seçimi üzerinde duruluyor. Bazı hastalarda tümörün genetik yapısına uygun kişiselleştirilmiş tedavilerle daha iyi yanıtlar elde edildiği bildiriliyor.
🧪 Bilimsel çalışmalar ne diyor?
Son dönemin öne çıkan çalışmaları:
• glioblastomada TTFields ve kemoradyoterapi kombinasyonu
• temozolomid ile uzun dönem sağkalım sonuçları
• kişiselleştirilmiş neoantijen aşıları
• EGFRvIII hedefli immünoterapi araştırmaları
Bu bulgular, New England Journal of Medicine, Nature Medicine, Lancet Oncology ve JAMA Oncology gibi güvenilir dergilerde yayımlandı. Çalışmalar henüz erken aşamada olsa da geleceğe dönük güçlü bir araştırma ivmesi oluştu.
⚠️ Önemli hatırlatma
Uzmanlar şu noktaya özellikle dikkat çekiyor:
“Glioblastoma tedavisi hastaya özel planlanır; internet bilgisiyle tedavi seçimi yapılmamalıdır.”
Her vaka için nöroşirürji, onkoloji, radyasyon onkolojisi, nöroradyoloji ve patolojinin birlikte karar verdiği ekip çalışması büyük önem taşıyor.
