Avrupa İlaç Ajansı (EMA), erken evre Alzheimer hastalığında kullanılan donanemab adlı monoklonal antikor tedavisine onay verdi. Bu karar, Alzheimer hastalığının biyolojik mekanizmalarını hedefleyen tedavilerin klinik uygulamada daha görünür hale geldiğini gösteren önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Donanemab, beyinde biriken amiloid beta plaklarını hedefleyerek etki gösteriyor. Uzmanlara göre bu ilaç hastalığı tamamen ortadan kaldırmayı amaçlamıyor; asıl hedef, uygun seçilmiş erken evre hastalarda bilişsel gerilemeyi yavaşlatmak ve günlük işlevselliğin mümkün olduğunca uzun süre korunmasına katkı sağlamak.
Tedavi süreci, düzenli klinik takip ve yan etki değerlendirmesi gerektiriyor. Özellikle amiloid ilişkili görüntüleme anormallikleri (ARIA) gibi yan etkiler nedeniyle, hastaların nörolog ve ilgili uzmanlar tarafından yakın izlem altında olması öneriliyor. Bu nedenle donanemab herkes için değil, belirli kriterleri karşılayan hastalar için seçenek olarak değerlendiriliyor.
Dünya genelinde hızla yaşlanan nüfus dikkate alındığında Alzheimer hastalığının bireyler, aileler ve sağlık sistemleri üzerindeki yükü giderek artıyor. EMA’nın kararı, biyobelirteç temelli tanı ve tedavilerin önemini artırırken, erken tanının klinik değeri konusunda da yeni tartışmaların kapısını aralıyor.
⸻
📚 Konuya ilişkin güvenilir bilimsel yayınlar
• The New England Journal of Medicine: Donanemab’ın erken evre Alzheimer’daki etkinliği üzerine randomize kontrollü çalışmalar
• JAMA Neurology: Amiloid hedefli antikor tedavilerinin güvenliği ve yan etki profili
• Alzheimer’s & Dementia: Hastalığın seyrinin yavaşlatılmasına yönelik biyolojik tedavilere ilişkin derleme makaleler
