İleri yaş, hayatın tecrübeyle parladığı dönem. Ancak bağışıklık sistemi bu dönemde yavaşlıyor ve enfeksiyonlara karşı savunma hattı zayıflayabiliyor. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hamidiye Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Müdürü, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Şemsi Nur Karabela, Bahçelievler’de aile hekimlerine verdiği eğitimde yetişkin bağışıklamasının önemine dikkat çekti.
Doç. Dr. Karabela, “Bebek ve çocuklarımızda olduğu gibi büyüklerimizi de hastalıklardan korumalıyız” mesajını vurgulayarak ileri yaşlarda uygun aşıların yaşam kalitesine katkı sağlayabileceğini belirtti.
İleri yaşlarda bağışıklık neden azalıyor?
Uzmanlara göre yaş ilerledikçe bağışıklık sistemi esnekliğini kaybediyor, kronik hastalıkların görülme oranı artıyor ve enfeksiyonlar daha ağır seyredebilir hale geliyor. Kalp, akciğer, böbrek hastalıkları bulunanlar ile bağışıklık baskılayıcı ilaç kullananlar bu açıdan risk grubunda yer alıyor.
Hangi aşılar gündemde?
Bilimsel değerlendirmelere göre ve hekim önerisiyle:
-
Grip (influenza) aşısı: Özellikle 65 yaş ve üzerindekilere her yıl kış öncesinde öneriliyor.
-
Zatürre (pnömokok) aşıları: Tek doz veya şemaya göre uygulamalarla pnömoni ve ağır seyredebilen enfeksiyonlara karşı koruyuculuk sağlayabiliyor.
-
Tetanoz-difteri hatırlatma dozu: Önceki aşı üzerinden yaklaşık 10 yıl geçtiğinde öneriliyor.
-
Zona aşısı: Zona gelişme riskini ve sonrasında görülebilen uzun süreli sinir ağrılarını azaltmaya yönelik olarak iki doz şeklinde uygulanabiliyor.
Bu aşıların kişiye göre planlanması gerektiği, kronik hastalıklar ve kullanılan ilaçların mutlaka hekimle paylaşılması gerektiği vurgulanıyor.
Yan etkiler olabilir, doktor önerisi esastır
Aşı sonrası enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık, hafif ateş ve halsizlik gibi geçici yakınmalar görülebiliyor. Uzmanlar, bu etkilerin çoğunlukla kısa süreli olduğunu, aşı kararının ise mutlaka hekim değerlendirmesiyle verilmesi gerektiğini ifade ediyor.
Erken korunma, sağlıklı yaş alma
Doç. Dr. Karabela’ya göre ileri yaşlarda aşılama:
-
enfeksiyonların daha hafif geçirilmesine
-
hastaneye yatış riskinin azalmasına
-
bakım yükünün hafiflemesine
katkı sağlayabiliyor. Bunun “kesin sonuç” değil, bilimsel veriler ışığında riskleri azaltmaya yönelik bir koruyucu yaklaşım olduğunun altı çiziliyor.
Uzmanlar, ileri yaştaki bireylerin ve ailelerinin kişisel sağlık durumlarına uygun bağışıklama takvimini hekimleriyle birlikte belirlemelerini, kayıtlarını saklamalarını ve düzenli kontrolleri ihmal etmemelerini öneriyor.
