AFP, tıbbi adıyla Alfa-Fetoprotein, normalde fetüste ve gebelikte yüksek düzeyde bulunan bir proteindir. Yetişkinlerde ise bazı karaciğer ve germ hücreli tümörlerde artış gösterebilir. Kan tahlilinde ölçülen AFP, özellikle karaciğer kanseri takibinde önemli belirteçlerden biri olarak kabul ediliyor.

Uzmanlar, AFP düzeyinin tek başına kanser teşhisi koydurmadığını, mutlaka ultrason, MR ve diğer tetkiklerle birlikte değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.

AFP yüksekliği ne anlama gelir?

AFP’nin yüksek bulunması şu durumlarla ilişkili olabilir:

  • hepatoselüler karsinom (karaciğer kanseri)

  • testis ve over kaynaklı germ hücreli tümörler

  • kronik hepatit B ve C enfeksiyonu

  • siroz

  • karaciğer zedelenmesi ve iltihabi süreçler

  • gebelikte fizyolojik olarak belirgin yükselme

Bu nedenle tek bir yüksek AFP sonucuyla kesin tanıya gidilmez.

AFP düşüklüğü ne anlama gelir?

  • yetişkinlerde düşük veya normal AFP genellikle klinik açıdan sorun oluşturmaz

  • kanseri tamamen dışlamaz

  • tedavi sonrası düşüş, tümör yükünün azaldığını düşündürebilir

AFP’nin zaman içindeki trendinin tek bir ölçümden daha değerli olduğu belirtiliyor.

AFP en çok nerede kullanılır?

AFP testi özellikle:

  • karaciğer kanseri riskli hastaların takibi

  • tanı konmuş hastalarda tedavi yanıtının izlenmesi

  • germ hücreli tümörlerde takip

amaçlarıyla kullanılıyor. Tarama testi olarak toplum genelinde rutin kullanımı önerilmiyor.

Hangi belirtilerle birlikte önem taşır?

AFP yüksekliği şu şikayetlerle birlikteyse değerlendirme önem kazanır:

CA 15-3 Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
CA 15-3 Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
İçeriği Görüntüle

  • karın şişliği ve ağrı

  • sarılık

  • yorgunluk, iştahsızlık, kilo kaybı

  • karaciğer hastalığı öyküsü

Önemli uyarılar

  • yüksek AFP her zaman kanser demek değildir

  • düşük AFP kanseri kesin olarak dışlamaz

  • tek başına tanı koydurmaz

  • tedavi ve takip kararı yalnızca hekim tarafından verilir