Ürik asit nedir?
Ürik asit, vücudun pürin adı verilen maddeleri parçalaması sırasında ortaya çıkan doğal bir atık üründür. Pürinler:
-
kırmızı et
-
sakatat
-
deniz ürünleri
-
bakliyat ve bazı içeceklerde
fazla miktarda bulunur. Ürik asit normalde böbrekler yoluyla idrarla atılır.
Kandaki ürik asit düzeyi:
-
böbrek fonksiyonu
-
beslenme alışkanlıkları
-
metabolik hastalıklar
hakkında önemli bilgiler verebilir.
Ürik asit yüksekliği (Hiperürisemi) ne anlama gelir?
Ürik asitin yükselmesinin en sık nedenleri:
-
pürinden zengin beslenme
-
fazla kırmızı et ve sakatat tüketimi
-
alkollü içecekler, özellikle bira
-
şekerli ve fruktozlu içecekler
-
obezite ve insülin direnci
-
böbrek fonksiyon bozukluğu
-
bazı tansiyon ve idrar söktürücü ilaçlar
Ürik asit uzun süre yüksek seyrederse:
-
gut hastalığı (eklemde kristal birikimi)
-
böbrek taşı
-
böbrek fonksiyonlarında bozulma
-
eklem kızarıklığı ve şiddetli ağrı
gelişebilir.
Gut atağı genellikle baş parmak ekleminde ani ve şiddetli ağrı, kızarıklık ve şişlik ile başlar. Bu durumda doktora başvurmak gerekir.
Ürik asit düşüklüğü ne anlama gelir?
Düşük ürik asit daha nadirdir ve şu durumlarda görülebilir:
-
yetersiz beslenme
-
aşırı sıvı tüketimi
-
bazı karaciğer hastalıkları
-
nadir kalıtsal metabolizma bozuklukları
-
bazı ilaçların kullanımı
Tek başına düşük ürik asit çoğu zaman ciddi sorun göstermez, ancak altta yatan nedenin araştırılması önemlidir.
Normal ürik asit değerleri nelerdir?
Laboratuvara göre değişebilse de genel referans aralıkları:
-
kadın: 2.6–6.0 mg/dL
-
erkek: 3.5–7.2 mg/dL
olarak kabul edilir.
Değerler yaş, cinsiyet ve beslenme alışkanlıklarına göre değişiklik gösterebilir.
Ürik asit yüksekliğinde beslenme ve yaşam tarzı önerileri
Uzmanların önerileri:
✔️ Tüketimi azaltılması önerilenler
-
kırmızı et ve sakatat
-
hamsi, sardalya gibi yağlı balıklar
-
bira ve diğer alkoller
-
şekerli – fruktozlu içecekler
✔️ Tüketimi artırılması önerilenler
-
su tüketimi
-
sebze ve tam tahıllar
-
düşük yağlı süt ürünleri
✔️ Yaşam alışkanlıkları
-
ideal kiloya yaklaşmak
-
düzenli yürüyüş
-
gereksiz ilaç ve takviyelerden kaçınmak
Doktor önerisi olmadan ürik asiti düşüren ilaçlara başlanmamalıdır.
Hangi belirtiler acil uyarıdır?
Şu şikayetlerde vakit kaybetmeden başvuru önerilir:
-
ani başlayan şiddetli eklem ağrısı
-
eklemde kızarıklık ve şişlik
-
çay renginde idrar
-
bel ve yan ağrısı
-
ateş, titreme, şiddetli bulantı
Bunlar gut atağı veya böbrek taşıyla ilişkili olabilir.
Son söz
Ürik asit yüksekliği yalnızca bir laboratuvar sonucu değil, yaşam tarzının güçlü bir göstergesi. Düzenli takip, sağlıklı beslenme ve hekim kontrolü ile ürik asit düzeylerini kontrol altına almak çoğu zaman mümkündür.