Trigliserid, kanda ve yağ dokusunda bulunan temel yağ türlerinden biri. Vücut, fazla alınan kalorileri trigliserid şeklinde depoluyor. Bu nedenle beslenme düzeni, kilo ve yaşam tarzı trigliserid düzeyi üzerinde doğrudan etkili oluyor.
Uzmanlara göre trigliserid yüksekliği ya da düşüklüğü tek başına kesin tanı koydurmuyor. Sonuçların kolesterol alt parametreleri ve klinik bulgular ile birlikte değerlendirilmesi gerekiyor.
Trigliserid için normal değerler nelerdir?
Genel olarak yetişkinler için kabul edilen referans aralıklar şöyle:
-
150 mg/dL altı: normal
-
150–199 mg/dL: sınırda yüksek
-
200–499 mg/dL: yüksek
-
500 mg/dL ve üzeri: çok yüksek
Referans aralıklarının laboratuvara göre değişebileceği ve çocuk–gebelerde farklı değerlendirilebileceği belirtiliyor.
Trigliserid yüksekliği ne anlama gelir?
Trigliserid düzeyinin artmasına hipertrigliseridemi deniliyor ve bu durum kalp-damar hastalıkları açısından risk faktörleri arasında gösteriliyor.
Olası nedenler
-
sağlıksız beslenme ve fazla kalori alımı
-
obezite ve hareketsizlik
-
diyabet ve insülin direnci
-
tiroit bozuklukları
-
alkol kullanımı
-
bazı ilaçların yan etkileri
-
genetik yatkınlık
Çok yüksek trigliserid düzeyleri pankreatit riskini artırabileceği için mutlaka hekim değerlendirmesi gerektiriyor.
Trigliserid düşüklüğü ne anlama gelir?
Trigliserid düşüklüğü daha nadir görülüyor ve çoğu zaman klinik açıdan belirgin sorun oluşturmuyor.
Olası nedenler
-
yetersiz ve düzensiz beslenme
-
malabsorpsiyon (emilim bozuklukları)
-
hipertiroidi
-
bazı kronik hastalıklar
-
uzun süreli açlık
Altta yatan nedenin belirlenmesi için hekimin değerlendirmesi öneriliyor.
Normal trigliserid için yaşam tarzı önerileri
Trigliseridi sağlıklı aralıkta tutmak için şu öneriler öne çıkıyor:
-
şekerli ve beyaz unlu gıdaları azaltmak
-
kızartma ve trans yağ tüketimini sınırlamak
-
haftada en az 150 dakika düzenli fiziksel aktivite
-
ideal kiloya yaklaşmak ve bel çevresini kontrol altında tutmak
-
alkol tüketimini azaltmak veya bırakmak
-
sebze, tam tahıl ve liften zengin beslenmek
-
doktor önerisi olmadan takviye ve ilaç kullanmamak
Diyabet, kalp hastalığı ve metabolik sendromu olan bireylerde hedef değerlerin farklı olabileceği vurgulanıyor.
Ne zaman doktora başvurulmalı?
-
değerlerin çok yüksek çıkması
-
göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı gibi şikayetlerin eşlik etmesi
-
ailede erken yaşta kalp-damar hastalığı öyküsü olması
-
pankreatit şüphesi oluşturan karın ağrıları
Önemli hatırlatmalar
-
tek başına trigliserid sonucu tanı koydurmaz
-
referans aralıkları laboratuvara göre değişebilir
-
internet bilgisinden yola çıkarak ilaç başlanmamalı veya kesilmemelidir