Columbia Üniversitesi’nde yürütülen çalışmalarda, anne adaylarının gebelik döneminde yaşadığı stresin biyolojik süreçleri etkileyebileceği ve bunun doğumdaki cinsiyet oranlarına yansıyabileceği öne sürülüyor. Bulgulara göre stresli gebeliklerde erkek fetüslerin kayıp riskinin daha yüksek olabileceği, kız fetüslerin ise biyolojik açıdan daha dayanıklı göründüğü ifade ediliyor.
Bir çalışmada, fiziksel açıdan daha yüksek stres altında olduğu belirlenen kadınlarda doğan bebeklerin yaklaşık üçte birinin erkek olduğu, daha düşük stresli grupta ise erkek oranının daha yüksek olduğu bildirildi. Araştırmacılar, bu durumun çevresel koşullara biyolojik bir uyum mekanizması olabileceğini tartışıyor.
Kesin sonuç mu? Hayır
Uzmanlar şu uyarıların altını çiziyor:
• Bulgular tüm gebelikler için geçerli kabul edilemez
• Stres tek belirleyici değildir, birçok biyolojik ve çevresel etken rol oynar
• Araştırmalar gözlemseldir, nedensellik kesin olarak kanıtlanmış değildir
Dolayısıyla haberleştirilen sonuçlar “olasılık ve eğilim” düzeyinde değerlendirilmeli, kişisel tıbbi kararlar için mutlaka doktora danışılmalıdır.
Hangi tür stresler inceleniyor?
Çalışmalarda genellikle şu başlıklar ele alınıyor:
• psikolojik stres
• ekonomik ve sosyal stres faktörleri
• fiziksel hastalık veya travma
• kortizol gibi stres hormonlarındaki değişimler
Bu biyolojik süreçlerin plasenta ve fetüs gelişimi üzerinde etkili olabileceği düşünülüyor.
Bilimsel çalışmalara örnek başlıklar
Aşağıdaki türde makaleler konuyu tartışmaktadır (bağlantı verilmeden, kaynak adı düzeyinde):
• Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) dergisinde yayınlanan stres ve doğum oranları çalışmaları
• Columbia University Irving Medical Center araştırma raporları
• Gebelikte stres hormonları ve fetal gelişim ilişkisini inceleyen obstetrik dergiler
Anne adayları için mesaj
Hekimler şu önerileri vurguluyor:
• düzenli gebelik kontrollerini aksatmamak
• stres yönetimi için destek almak
• yeterli uyku, beslenme ve hareketi sürdürmek
• riskli durumlarda kadın doğum uzmanına başvurmak