Uzmanlara göre tremor tek başına bir hastalık olabileceği gibi Parkinson hastalığı, tiroit sorunları veya ilaç kullanımına bağlı bir belirti olarak da karşımıza çıkabiliyor.
Kimler risk altında?
Tremor her yaşta görülebilse de bazı gruplarda risk yükseliyor:
• Ailesinde titreme öyküsü bulunanlar
• 60 yaş üzerindeki bireyler
• Tiroit hormon fazlalığı olanlar
• Aşırı kafein, enerji içeceği veya nikotin kullananlar
• Yoğun stres, kaygı ve uykusuzluk yaşayanlar
• Bazı psikiyatrik veya astım ilaçlarını kullananlar
• Parkinson hastalığı ya da multipl skleroz gibi nörolojik hastalığı olanlar
Uzmanlar, “her titremenin Parkinson anlamına gelmediği” uyarısını özellikle vurguluyor.
Hangi belirtiler ciddiye alınmalı?
Tremor bazen bardak tutarken, bazen yazı yazarken kendini belli ediyor. Aşağıdaki durumlar varlığında bir nöroloji uzmanına başvurulması öneriliyor:
• Ellerde, başta veya seste fark edilir titreme
• Dinlenirken ortaya çıkan veya hareketle belirginleşen titreme
• Günlük yaşamı zorlaştıran düzeyde titreme
• Son dönemde başlayan dengesizlik, yavaşlama, kas sertliği
• Titreme ile birlikte çarpıntı, kilo kaybı, aşırı terleme
• Yeni bir ilaca başladıktan sonra ortaya çıkan titreme
• Ani başlayan, tek taraflı ve şiddetli titreme
Bu belirtiler, altta yatan bir hastalığın habercisi olabilir ve erken başvuru tanıyı kolaylaştırır.
Erken tanı neden önemli?
Erken tanı sayesinde:
• altta yatan neden belirlenebiliyor
• ilerlemenin hızına müdahale edilebiliyor
• yaşam kalitesi korunabiliyor
• uygun tedaviye daha erken başlanabiliyor
Tremorun türüne göre yaklaşım değiştiğinden, muayene ve hekim değerlendirmesi kritik görülüyor.
Korunma: Küçük değişiklikler büyük ferahlık getirebilir
Korunma başlığı, ağır reçetelerden değil, günlük hayatın ayar düğmelerinden ibaret:
• kafein ve enerji içeceğini azaltmak
• düzenli ve yeterli uyku sağlamak
• sigaradan uzak durmak
• yoğun stresi azaltacak yöntemler geliştirmek
• gereksiz ilaç ve takviyelerden kaçınmak
• ağır metal ve toksik maddelere maruziyetten kaçınmak
Bu önlemler tüm tremorları ortadan kaldırmak için değil, riskin ve şikayetlerin azalmasına katkı sağlamak amacıyla öneriliyor.
Güncel tedavi yaklaşımları
Uzmanlar, tremorda tedavinin nedene ve tipe göre belirlendiğini vurguluyor. Güncel yaklaşımlar üç ana başlıkta toplanıyor:
1) Yaşam tarzı düzenlemeleri
Uyku, stres yönetimi ve madde kullanımının düzenlenmesi şikayetleri azaltabiliyor.
2) İlaç tedavileri
Esansiyel tremor ve Parkinson ile ilişkili tremorda nöroloji uzmanları uygun ilaçları planlıyor. Her hastaya aynı ilacın uygun olmadığı belirtiliyor.
3) İleri tedavi seçenekleri
İlaçlara yanıt vermeyen ve yaşam kalitesini belirgin etkileyen hastalarda, uzman merkezlerde:
• derin beyin stimülasyonu
• MR kılavuzlu odaklanmış ultrason
gibi yöntemlerin seçenek olarak gündeme gelebildiği ifade ediliyor. Bu yöntemler kişiye özel değerlendirme gerektiriyor.
Son söz: Titremeyi “kader” olarak görmeyin
Tremor, birçok kişide utanma duygusu nedeniyle gizlenen bir şikayet. Oysa erken başvuru ve doğru tanı ile yönetim seçenekleri geniş. Uzmanlar şu uyarıyı yineliyor:
➡ Titreme giderek artıyorsa
➡ Günlük yaşamı zorlaştırıyorsa
➡ Yeni başladıysa veya başka belirtiler eşlik ediyorsa
nöroloji uzmanına başvurmak geciktirilmemeli.
Bilgi, panikten daha güçlüdür. Titremenin adını koymak, çoğu zaman tedavinin ilk adımıdır. 🌿