C-reaktif protein (CRP), karaciğer tarafından üretilen ve vücutta iltihap oluştuğunda yükselen bir biyobelirteç olarak biliniyor. Enfeksiyonlardan otoimmün hastalıklara kadar birçok durumda CRP değeri değişebiliyor.
Uzmanlar, CRP sonucunun tek başına hastalık anlamına gelmediğini, mutlaka muayene bulguları ve diğer laboratuvar sonuçları ile birlikte değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.
CRP yüksekliği ne anlama gelir?
CRP yüksekliği genellikle vücutta bir enfeksiyon veya iltihabi süreç olduğunu düşündürüyor. Özellikle bakteriyel enfeksiyonlarda değerler belirgin şekilde yükselebiliyor.
CRP yüksekliğinin olası nedenleri
-
bakteriyel veya viral enfeksiyonlar
-
zatürre, idrar yolu enfeksiyonu gibi akut iltihaplar
-
romatizmal hastalıklar
-
bağırsakların iltihabi hastalıkları
-
ameliyat veya travma sonrası dönem
-
doku hasarı ve yanıklar
-
bazı kanserlerle ilişkili durumlar
CRP ile birlikte sedimantasyon, lökosit sayısı ve klinik bulguların değerlendirilmesi tanıya giden yolu güçlendiriyor.
Hangi belirtilerle birlikte önem kazanır?
-
ateş, titreme
-
belirgin halsizlik
-
eklem ve kas ağrıları
-
öksürük, balgam, idrar yaparken yanma
-
iştahsızlık ve kilo kaybı
Çok yüksek ve düşmeyen CRP değerlerinde hekime başvurulması öneriliyor.
CRP düşüklüğü ne anlama gelir?
CRP’nin düşük olması çoğu zaman normal kabul ediliyor ve vücutta aktif bir iltihap olmadığını düşündürüyor. CRP’nin referans aralığında ya da düşük olması, sağlıklı bireylerde beklenen bir durum.
CRP düşüklüğü hangi durumlarda görülebilir?
-
sağlıklı bireylerde
-
başarılı tedavi sonrası gerileyen iltihapta
-
bazı karaciğer hastalıklarında CRP üretiminin azalması
Karaciğer fonksiyon bozukluklarında CRP yeterince üretilemeyebileceği için, düşük CRP’nin her zaman “tamamen sağlıklıyım” anlamına gelmediği vurgulanıyor.
Ne zaman doktora başvurulmalı?
-
CRP’nin çok yüksek olması
-
değerlerin uzun süre yüksek seyretmesi
-
ateş, gece terlemesi, kilo kaybı gibi belirtilerin eşlik etmesi
-
bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde yükselme
Her durumda tedavi kararının hekim tarafından verilmesi gerektiği ifade ediliyor.
Önemli hatırlatmalar
-
tek bir CRP sonucu ile tanı konulmaz
-
referans aralıkları laboratuvara göre değişebilir
-
internet üzerinden görülen değerlerle ilaç başlanmamalı veya kesilmemelidir