AST, tıbbi adıyla aspartat aminotransferaz, başta karaciğer olmak üzere kalp ve kas dokularında bulunan bir enzim olarak biliniyor. Bu hücrelerde hasar olduğunda AST kana karışıyor ve kan tahlillerinde yüksek değerler görülebiliyor.
Uzmanlara göre AST’nin tek başına yüksek veya düşük olması kesin hastalık tanısı anlamına gelmiyor. Sonuçların ALT, GGT gibi diğer karaciğer testleri ve muayene bulguları ile birlikte değerlendirilmesi gerekiyor.
AST yüksekliği ne anlama gelir?
AST’nin referans aralığının üzerine çıkması, en sık karaciğer hücre hasarı ile ilişkilendiriliyor. Ancak kalp ve kas hastalıklarında da yükselebiliyor.
Olası nedenler
-
hepatitler
-
alkol ve ilaçlara bağlı karaciğer hasarı
-
yağlı karaciğer hastalığı
-
siroz
-
kas hastalıkları ve ağır egzersiz sonrası durum
-
kalp krizi ve kalp kası hastalıkları
-
safra yolu hastalıkları
AST ile birlikte ALT’nin de yüksek olması, karaciğer kaynaklı olasılığı güçlendiriyor.
AST düşüklüğü ne anlama gelir?
AST düşüklüğü çoğu zaman klinik olarak önemli kabul edilmiyor ve genellikle normal varyasyon çerçevesinde değerlendiriliyor.
AST düşüklüğü hangi durumlarda görülebilir?
-
normal ve sağlıklı bireylerde
-
ileri derecede B6 vitamini eksikliğinde
-
bazı karaciğer yetmezliği tablolarında düşük ölçümler görülebilir
Çok düşük değerler genellikle acil bir sağlık sorununa işaret etmez, klinik tablo ile birlikte yorumlanır.
Hangi belirtilerle birlikte önem kazanır?
-
sarılık, idrar renginde koyulaşma
-
mide bulantısı, kusma
-
karın sağ üst bölgede ağrı
-
iştahsızlık ve belirgin yorgunluk
-
kas ağrıları ve güçsüzlük
Bu şikayetlerle birlikte AST yüksekliği varsa hekime başvurulması öneriliyor.
Önemli hatırlatmalar
-
tek başına AST sonucu tanı koydurmaz
-
referans aralıkları laboratuvara göre değişebilir
-
kendi kendine ilaç başlama veya bırakma risklidir
-
sonuçlar mutlaka hekim tarafından değerlendirilmelidir